Laatste week Filipijnen — Weg van hier!

Inmiddels hebben we de Filipijnen alweer achter ons gelaten als ik dit schrijf. Maar zijn toch nog wat dingen die we willen vastleggen.

Nog meer dagelijks leven…

Het bleek in het dagelijks leven nogal lastig te zijn om verpakkingen open te krijgen. Zo hadden we geen goede blikopener. Best lastig dan om een blikje tonijn open te maken zonder treklipje (of hoe dat ook heet) eraan. Maar gelukkig hadden we een zakmes gekregen van Lianne, nog steeds uitdagend, maar we konden wel tonijn eten.

Maar dat was niet de enige lastige verpakking. Op ongeveer elke verpakking zit een openscheurstripje. Je kent het wel zo’n voorgedrukt stukje waar je het open kunt scheuren. Maar dat is wel afgedrukt in de Filipijnen, maar het werkt niet. Echt bij geen één verpakking. Denk aan de zakjes koekjes die je aan een sliert koop voor kinderen, heel schattig met een paar kleine koekjes in een zakje, maar niet open te krijgen. Heel handig met twee vragende (euh zeurende kinderen) naast je, zenuwachtig zo’n zakje proberen te slopen. Maar ook bijvoorbeeld de zakjes oploskoffie van Nescafe. En die zakjes hebben we ook altijd mee naar Lowlands en dan gaan ze wel open. Dus ik denk dat we in Europa alle afgekeurde verpakkingen naar de Filipijnen sturen. Kortom een schaar is echt het meest gebruikte voorwerp in een Filipijns huishouden, ik weet het zeker!

Wasmachine

Op een dag stonden er ineens twee mannen voor de deur met een wasmachine… Ja, want hoe moesten we anders wassen. Nou gewoon, we brengen het naar de laundry. Oh, de eigenaar vond dat we een wasmachine nodig hadden. Nou een erg bijzonder apparaat. Ten eerste zo licht in gewicht dat ik het zelfs alleen kan tillen. Zou op zich in Nederland ook handig zijn, scheelt Bastiaan een hoop tillen met alle verhuizingen waarbij hij altijd de wasmachine naar boven moet tillen… Maar goed, je sluit dat ding aan op de kraan (koude kraan uiteraard) of je gooit er een emmer water in en wat wasmiddel en dan zit er een timer op en zo lang gaat het draaien. En dan kun je het in het vakje er naast doen en dan gaat het centrifugeren. Nou dat ding lijkt meer op de nieuwste kinderwasmachine van Fisher Price of Matel, dan op een grote mensen wasmachine. Dus we hebben wederom onze was naar de Laundry gebracht. Wat inmiddels ook lastig was, want daar was een droger al dagen stuk, dus dan maar twee dagen op de was wachten…

Onderbroeken

We hebben ook een poging gedaan om Janne zindelijk te krijgen, dus ben ik met haar onderbroeken gaan kopen. Uiteindelijk doorverwezen naar het juiste winkeltje, weer één in de categorie winkel van sinkel en onderbroeken gevonden. Ze hadden er twee in haar maat en die dan maar beide opgekocht. Dat was bij elkaar wel €0,58, dus dat is niet duur… Wel eerst even uitgewassen, want de prijs stond er nog met balpen ingeschreven. Helaas is het project zindelijk maken mislukt, maar ze heeft nu wel twee mooie Filipijnse onderbroeken. Later deze reis maar een nieuwe poging!

Pinnen

De eerste keer heeft Bastiaan bij 7 pinautomaten geprobeerd op het vliegveld en was het pinnen eindelijk gelukt. Daarna nog eens 2x geld uit de muur gehaald in de Mall en dat ging dus wel goed… Ook een keer in Anda geld gehaald, want daar was een pinautomaat. Die was eerst wel stuk, maar nadat het gemaakt was konden we de volgende dag toch pinnen. Alles gaat met contant geld en nergens kun je met creditcard of bankpas betalen. Geld overmaken kennen ze ook niet en dat doen ze allemaal met een soort moneytransfer. Maar ja, daar hebben wij niets aan. Maar het pinnen ging goed, dus geen problemen… Totdat het de laatste week wel wat minder werd en we toch echt wilde pinnen. Helaas automaat kapot en die bleef kapot…

Gelukkig hadden we nog wat eten in huis en kosten verse tomaten niet zoveel, dus een pasta maken lukte nog. Daarna werd het wel wat spannender en de pin bleef maar kapot… Uiteindelijk hadden we eigenlijk niets meer, we konden de was niet meer ophalen, geen eten meer kopen en we zouden ook het vervoer naar Tagliraban voor de terugreis niet meer kunnen betalen. Gelukkig wilde Eef wel met Bastiaan na zijn werk naar de dichtstbijzijnde pinautomaat rijden. Dan maar hopen dat deze geld had, dit dichtstbijzijnde was wel drie (!) kwartier verderop… gelukkig kwam Bastiaan weer thuis als “rijk” man. Wel hadden we inmiddels dus echt ervaren hoe het leven voor veel Filipino’s is, elke dubbeltje omdraaien en eigenlijk geen geld meer hebben om iets te doen, te eten of te kopen. Volgens mij een goede les zo aan het einde van ons verblijf op de Filipijnen! Maar wel intens gelukkig en dankbaar dat het bij ons gelukkig wel op de bank staat en dat het probleem bij ons gemakkelijk opgelost kon worden. Dat geld natuurlijk niet voor de Fillipino’s…

Nog meer excursies

In de laatste week hebben we nog wel wat leuke dingen gedaan. Toen wisten we nog niet dat we zonder geld zouden zitten en gingen nog niet op rantsoen.

Grotzwemmen

We zijn op een ochtend met de tricycle naar de grotten van Anda gereden, om in te zwemmen. Er zijn meerdere zwemgrotten rond Anda. Het water in de grotten is echt kraak helder en heerlijk koud, dit in tegenstelling tot de warme zee in de Filipijnen. Wat een leuke ervaring! We hadden niet de mooiste grot uitgekozen, maar de grotten die ook met de kinderen toegankelijk waren. Om er te komen moesten we eerst bij de weg bij een soort slagboompje geld betalen en toen we bij de grotten waren nog een keer! Ze zullen wel gedacht hebben, he, hier kunnen we geld voor vragen en een ander dacht dat ook =) Ach, het zijn kleine bedragen, dus prima en ook wel grappig!

Claes tijdens een frisse duik in een grot (met z'n eigen camera)

Janne durfde eerst niet. Door een spelletje te verzinnen, spring van deze paarse steen naar de andere…, durfde ze steeds meer en was ze erdoorheen. Natuurlijk wilde ze er daarna nooit meer uit. Er was ook nog een tweede iets uitdagendere grot, via een soort steile rotstrap naar beneden klauteren en dan in een iets diepere grot zwemmen. Heerlijk!

Wandeling

Steeds was het te warm om een beetje een goede wandeling te maken. Eindelijk was het aan het eind van de dag iets koeler, dus direct na Janne haar slaapje een stuk gaan wandelen. Naast ons huis was een soort pad door het water naar de overkant, geen idee wat daar was, maar gewoon proberen. Prachtig een stuk mangrove gezien en heel veel groen aan de overkant. Ook waren de eerste huizen echt primitief die we daar zagen. Ik moest heel erg denken aan foto’s vroeger uit de SAM SAM, een blad dat ik vroeger op school kreeg over ontwikkelingslanden. Uiteraard ook weer allemaal dieren en super vriendelijke mensen!

Uiteindelijk kwamen we bij een basketbalveld uit en waren er jongens lekker aan het basketballen. Dat doen ze heel veel en ze houden ook allerlei competities. “Ons” team uit Suba was erg goed tijdens de Kerstcompetitie, ze stonden ongeslagen bovenaan!

Daarna kwamen we weer in een andere barangay (wijk) uit en konden we een rondje terug naar het dorp lopen. en wat vinden we daar achter? Allemaal rijstvelden… Hebben we daar een hele excursie voor gemaakt, terwijl het ongeveer 10 min. lopen van ons huis te vinden is. Ach ja, weer wat geleerd.

Ook wilde er weer allemaal mensen selfies maken met de kinderen, want dat blijven ze bijzonder vinden. Bastiaan zegt dan ook altijd, dan wil ik een foto van jullie! Vinden ze gek (net als wij andersom), maar vinden ze ook wel leuk.

Lamanoc eiland

Tenslotte gaf onze tricycle man ook nog de tip om een keer naar Lamanoc Island te gaan. Hij kon ons wel brengen. Geen idee van wat we konden verwachten, hebben we ons laten afzetten. Zijn dochter reed met haar beste vriendinnetje ook nog even mee. Of we dat goed vonden, tuurlijk! Hartstikke leuk om zijn dochter te zien, had al verteld dat hij 1 dochter heeft. Dus nu ook heel trots, it’s my only daugther! Prachtig meisje van 13 jaar!

Goed, Lamanoc Island. Bij de ingang moesten we betalen en vervolgens een hele lange bamboe steiger over lopen door de mangrove. Prachtig! Alleen… waren we vergeten deet te spuiten en hadden we ook niet mee. Dat was dus nogal dom van ons. Zeker omdat achteraf dit eiland bij de plaatselijke bevolking de bijnaam Lamuk eiland heet (Lamuk is mug in het Filipijns). Kortom de muggen hebben ook genoten van onze excursie!

Na de steiger kwamen we bij een huisje, daar werden twee hoeden uit een kast gepakt en die moesten Bastiaan en ik opzetten. Grappig natuurlijk, maar wel fijn tegen de zon. Vervolgens werden we op een traditionele boot gezet. Een soort kano, met van die drijvers aan de zijkant. Bastiaan, Claes en de man die de boot vaart met een peddel op de ene en Janne, ik en een peddelman op de andere. Janne zat prachtig voorin en ik met klamme handen maar zeggen, zitten blijven hè. Gelukkig was het water ondiep en heel helder, dus ik zou haar wel kunnen opvissen. Dus uiteindelijk durfde ik wel foto’s te maken en de terugweg zat ik ook heel relaxed…

We vaarden met de kano naar Lamanoc eiland, daar werden we naar een soort paviljoen gebracht om te wachten op een gids. Hij kwam ons al snel ophalen en was al een stukje onderweg met een gezin uit Estland, maar wij konden aansluiten en daarna zouden wij dan de rest doen.

Die man deed de excursies al 13 jaar en was zeer bevlogen. Hij vertelde over de rituelen die daar nog steeds plaatsvinden, de rotsschilderingen (die momenteel onderzocht worden door een Deense universiteit) en hoe mensen daar vroeger meerdere keren begraven werden. Daarnaast lagen er prachtige schelpen, hebben we vleermuizen, krabben, mooie vlinders en prachtige planten gezien. Vooral de uitzichten waren adembenemend mooi!

Kortom een excursie die onze laatste centen (zo zou later blijken) meer dan waard was!

Oud & nieuw

Dan mochten we dit jaar eerder oud & nieuw vieren dan thuis door het tijdverschil. Dus dat was al een ervaring op zich!

Voor deze avond waren we bij de buren uitgenodigd, want daar werd weer een varkentje aan het spit gehangen. In het dorp merkte we wel dat dit een speciale avond is voor de mensen in de Filipijnen. Al het luxere fruit als bv ananas werd opgekocht evenals cola, icetea, bier en brood. Dit werd dus schaars goed en ook de dagen na oud & nieuw onmogelijk om nog te krijgen in Anda. Volgende keer zullen we meer voorraad in slaan als we ooit weer met oud & nieuw in Anda zijn.

’s Avonds hebben we kippensoep gegeten, die hadden we nog van de dag ervoor en was heel lekker en net als thuis. We leren dus steeds beter koken in de Filipijnen. Na het eten de kinderen op bed gelegd en gewacht totdat zij sliepen. Beetje opgefrist om naar de buren te gaan. Niet omgekleed, want ben gauw bang dat ik dan te chic gekleed ben of te duur, dus maar m’n gewone oude jurkje van de dag aangehouden. Wel nog wat gouden glitter eyeliner boven m’n ogen van de limited edition van Etos (sorry kan het niet laten, reclame maken voor de Etos). Daarna met een krat bier, nootjes, chips en onze eigen glaasjes naar de buren voor het feestje. Daar stond de karaoke machine al vanaf ’s middags keihard aan en Janne had er al gezellig met het buurmeisje op gedanst. In de woonkamer hing dan ook een enorm scherm met een beamer en een ouderwetse karaoke machine. En zingen maar weer! De muziek staat ook zo hard, dat je echt niet met elkaar kunt praten… Verder wel gezellig, de helft van de familie was beneden, een aantal waren druk met een varken aan het spit, die om 23u opgehaald zou worden door klanten en de rest lag te slapen. Het buurmeisje van net 3 lag zelfs op de grond te slapen op de overloop, die op ooghoogte zit. Heel bijzonder terwijl er keiharde muziek en kletsende mensen naast haar waren, sliep zij gewoon door op de grond. Soms werd ze even wakker, keek wat verdwaasd om zich heen en sliep gewoon weer verder. Er was ook maar één slaapkamer en daar lagen matrassen in en hingen hangmatten en daar slaapt dan de gehele familie. Even wennen voor ons, maar voor de buren heel normaal. Wel bijzonder om dit nog even te zien.

Rond 23.30 uur is ook het kleine varkentje (lechon) klaar, deze heeft de familie voor zichzelf bereidt. Dan kan het eetfestijn beginnen. Andere buren zijn er inmiddels ook, dus het is een leuk straatfeestje. Heel gezellig met lekker eten en drinken. De mensen zijn ook super gastvrij en zijn alleen maar bezig of de gasten allemaal wel te eten en drinken hebben. Ik voel mij dan heel bezwaard, want denk dan, ga lekker zitten pak wat te eten en drinken, ik regel het wel voor mijzelf. Maar nee, je hebt je glas nog niet leeg of één van de kinderen wordt alweer met een flesje bier naar je toe gestuurd om bij te vullen of te vragen of je nog wilt. Wel heel lief dus en toch ook echt anders dan bij ons.

Net voor het eetfestijn hebben we Claes en Janne ook uit bed gehaald. Die vonden het vooral veel herrie met die harde muziek en moeten nog even wakker worden. Het eten hoeft niet zo en ik moet zeggen, dat ik het varkentje ook niet zo heel lekker vond. Ik kreeg een behoorlijke lap vet op m’n bord en een stuk vel waar echt niet doorheen te komen is. Dit blijken wel de meest favoriete stukken te zijn van de Filipino’s, dus hadden ze dus beter zelf kunnen houden. Maar wel heel lief.

Dan gaat de televisie aan, zodat ze net als bij ons eigenlijk een klok kunnen zien die aftelt. Al is dit wel een tv met heel veel ruis, toch kunnen we het net zien. 10, 9, 8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1 GELUKKIG NIEUWJAAR!!!!!! Het kabaal breekt los, want overal waar lawaai mee gemaakt kan worden is uit de kast getrokken, deksels van pannen, toeters en nog allerlei lawaai makers. Iedereen wenst elkaar gelukkig nieuwjaar en we gingen naar buiten. Daar werd in de hoofdstraat bij het wijkhuis (Bangaray hall) een paar vuurpijlen met siervuurwerk afgestoken. Knal vuurwerk is verboden door de president Duterte (net als drugs en nog veel meer), dus het is wat magertjes, zeker omdat niemand geld heeft voor siervuurwerk. Ook buiten wensen mensen elkaar gelukkig nieuwjaar. Dus eigenlijk is het niet heel veel anders dan thuis, ook daar vieren we altijd oud & nieuw met de buren en vrienden en gaan we de straat op. Alleen dan wel met champagne, mooie kleding en dikke jassen… maar zonder varken!

Vuurvliegjes

Maandag 2 januari is onze laatste dag in Anda. Gelukkig ook Eef z’n vrije dag. Daarom aan het eind van de dag afgesproken om met Eef, Zeny en Shantal uiteten en naar de vuurvliegjes te gaan. ’s Middags eerst nog een skypegesprek met de juf van Claes van de wereldschool. Dit gesprek was voor het invullen van de observatielijst. Dus mooi met de juf in kaart kunnen brengen waar Claes goed in is en waar we nog extra aandacht aan kunnen geven tijdens de lessen.

Daarna heeft onze tricycle man ons voor de laatste keer naar Magic Oceans gebracht. Even afscheid van hem genomen en wat gaan drinken in de bar. Een prachtig resort is het, dus houd je van duiken op een prachtige locatie, met fijne mensen in een prachtig land? Dan zou ik zeker een vakantie boeken bij Magic Oceans!

Met de auto zijn we naar de vuurvliegjeslocatie gereden. Daar hebben we weer op een floating boat gegeten. Eef heeft heerlijk eten uitgekozen, dus lekker zitten smikkelen met elkaar. Na het eten een prachtige traditionele boot opgestapt, met 2 bankjes erop tegenover elkaar. Voorop staat een man met een zaklamp en achterop zit een man de boot te sturen en de motor te regelen. Best spannend met de kinderen een donkere rivier op, dus we drukken ze op het hart dat ze echt goed moeten blijven zitten!

Al snel zien we de eerste vuurvliegjes. Prachtig! Dat is nog niks zegt Eef er komen bomen vol. Dat zal dan wel. Inderdaad al snel zien we bomen vol! Wat een bijzonder fenomeen, allemaal flikkerende lichtjes in de boom. Uren kunnen we (nou ja de volwassenen) er naar kijken. Maar na een tijdje bij een boom stil gelegen te hebben, varen we weer terug. De kinderen zijn moe en de muggen hebben weer genoeg (van ons) gegeten. Thuis drinken we nog een biertje met Eef en dan moeten we echt afscheid nemen. Heel leuk en vertrouwd om Eef weer te zien. Gaan zeker proberen in de toekomst hem en zijn mooie gezin opnieuw te bezoeken!

Cebu-City

Dinsdag 3 januari hadden we een ritje naar Tagbilaran geregeld voor de terugreis. Met een busje van Leo, zoals we dat ook eerder hadden gedaan. Eerst een specialtrip, dan hebben we het busje voor ons alleen. Maar was toch best duur, dus toch maar een gewone trip van gemaakt. Dan wordt het busje gewoon weer volgeladen met mensen totdat hij vol is. Nou dat is best snel als wij erin zitten met al onze bagage, zo dachten wij.

Om 8.30 uur stonden wij keurig te wachten voor ons huis met alle bagage op het busje. Maar na 10 minuten is hij er nog niet, terwijl hij de vorige keren zelfs te vroeg was. Bastiaan ging hem toch maar weer even bellen. “Oh, hadden jullie nog wel een busje nodig? Ik had niets meer gehoord, dus ik heb het gevraagd aan een buurman van jullie die bij Magic Oceans werkt en die dacht niet dat jullie al weggingen, dus heb ik het geannuleerd…” Dus, geen bus. Ook had hij geen andere bus, want die waren allemaal Anda uit voor excursies. Maar hij ging wel even bellen om een oplossing te zoeken. Daarna Leo weer gesproken en die gaf aan, er komt iemand naar jullie toe. Dat is dan geregeld dachten wij… Maar het is tenslotte de Filipijnen, dus we hadden natuurlijk ook beter kunnen weten. Er kwamen inderdaad zelfs twee mensen. Deze werken bij Eef op het resort en die had Leo dus gebeld om naar ons toe te gaan. Terwijl ze dus gewoon aan het werk waren bij Eef. Best vreemd natuurlijk om mensen van een ander bedrijf van hun werk te trekken en werk voor jou te laten doen. Maar goed zal in de Filipijnen wel normaal zijn. Deze medewerkers kwamen vervolgens ons niet halen om ons weg te brengen, nee die kwamen vertellen dat er geen oplossing was… Met andere woorden, Leo durfde dat niet zelf te vertellen aan de telefoon, maar liet dat medewerkers van Eef doen. Tja, het moet niet gekker worden. Maar ja, daar op mopperen geeft nog geen ritje naar Tagbilaran. Dus gevraagd of zij een oplossing wisten. Nee, niet echt, ze hebben wat rond gevraagd in de straat, maar was niemand om ons te brengen. Uiteindelijk zijn ze voor ons bij de markt gaan kijken. Daar hebben ze iemand gevonden en naar ons huis gestuurd. Deze man reed normaal een tricycle (Bastiaan en Janne waren wel een paar keer met hem meegereden) en hij ging kijken of hij een auto kon regelen. Beetje onderhandeld over de prijs en toen wachten maar…

Nog geen 10 minuten later kwam hij terug met een dikke bak, met rood leren bekleding (altijd al een keer op willen zitten, wie niet?) en zei dat hij ons kon brengen, maar hij moest zich eerst even omkleden. Dus ongeveer een kwartier later zaten we in de auto naar Tagbilaran! Dus alles komt wel altijd goed in de Filipijnen, bijna nooit zoals je het hebt bedacht vooraf, maar wel goed.

Hij scheurde ons naar Tagbilaran en uiteraard moest Janne weer spugen onderweg (inmiddels hadden we standaard zakjes en reservekleding mee), dus even stoppen en het is weer opgelost. En door! Schuddend en scheurend naar de boot, ook wij waren inmiddels kotsmisselijk, maar hebben het net gered. Door dit gescheur hebben we wel de boot gehaald, die we oorspronkelijk ook wilde halen, dus eind goed al goed. Op naar Cebu!

In Cebu-city had ik een aardig hotel geregeld, zodat we die middag nog wat van de stad konden zien. Snel opfrissen en de stad in. Bastiaan wist wel een handige route naar de bezienswaardige 'Basilica Minore del Santo Niño’. Hierdoor kwamen we door zeer armoedige straten. Dit voelde toch veel minder veilig dan Bohol. Er leven in Cebu echt veel mensen op straat, in kartonnen dozen en in elkaar getimmerde “honden” hokken. Dat is wel even schrikken. Dan blijkt ook wel dat een eiland als Bohol wat boerser is en dat daar familieleden elkaar echt kunnen onderhouden. Dat is ook standaard daar, iedereen moet elkaar helpen tot de 3e graad familie. Hierdoor heb je in Bohol zeker ook armoede, maar heeft iedereen wel te eten en een dak boven zijn hoofd. Waardoor het in ieder geval veel minder zichtbaar is.

In Cebu schijnt dus ook heel veel sex toerisme te zijn en bieden vaak zeer jonge meisjes zich aan bij Westerse mannen. Afschuwelijk, dat dit blijkbaar voor deze meisjes de enige manier is van overleven. Hier zou veel meer aandacht voor moeten komen en ook meer naar oplossingen gezocht moeten worden. Misschien een goed thema voor Serious Request 2017. Wij hebben dit gelukkig niet gezien, want dat kan ik ook onmogelijk uitleggen aan Claes en Janne op deze leeftijd.

Uiteraard leggen we wel uit, dat mensen het veel armer hebben, ook sluiten we de ogen niet voor de mensen die op straat leven. Wat we ook proberen uit te leggen aan Claes, die begrijpt dat erg goed. Wil graag helpen en wordt er erg verdrietig van. Maar hij wil later natuurlijk wel gewoon weer op de I-pad…

Jeepney - omgebouwde jeeps van het amerikaanse leger uit WOII

We hebben stiekem bij MC Donalds gegeten en dat ging er stiekem erg goed in. Vooral Janne was aan het juichen, dus we blijven toch gewoon erg Westers, maar wie weet veranderen we nog gedurende de reis. Vergeten doen we het nooit meer, het waren prachtige en mooie weken!

Op naar het volgende avontuur, de volgende dag zijn we naar het vliegveld gereden met de taxi en naar Singapore gevlogen. Tot ziens Filipijnen!